Geschiedenis

De Oorsprong van de schuttersgilden gaan terug naar de middeleeuwen. De gildebroeders waren weerbare mannen die met lijf en ziel de belangen van God, Koning en Vaderland verdedigden. Ze handhaafden de orde, bijvoorbeeld op kermissen en feesten, en verdedigden hun dorpen tegen rondtrekkende roversbenden en deserteurs.

De gilden waren dorp- of streekgebonden. Onderlinge ruzies binnen een gilde waren uit den boze en daarom lag de nadruk op broederschap en gehoorzaamheid. Om hun schietvaardigheid te behouden, hielden ze regelmatig wedstrijden.

De exacte oprichtingsdatum van het gilde Sint Antonius –Sint Sebastiaan is niet meer te achterhalen, maar het oudst bekende en betrouwbare document uit het archief wijst op 1548. Het is een Caert (document) van 25 december 1605 waarin de toenmalige dekens van de handboogschutterij van Udenhout en Berkel het nieuwe reglement ter goedkeuring voorlegden aan De Groote Gulde van den Handboge te ’s-Hertogenbosch. De Caert stelt dat bij de reglementswijziging is uitgegaan van tradities die vanaf 1548 binnen het gilde bestonden. Het gilde kreeg de gevraagde goedkeuring. Op dat moment was de 80-jarige oorlog (1568-1648) nog in volle gang.

Het katholieke Brabant kon kiezen tussen trouw aan de Roomse kerk (en dus de koning van Spanje) of zich bekeren tot het protestantisme (en dus de Noord-Nederlandse troepen). Het gilde was loyaal aan de katholieke kerk en de Spaanse koning. Volgens de Caert uit 1605 moesten de gildebroeders “met den blooten hoofden en zijne twee voorste vingeren aan de Rechterhand opgericht” het volgende zweren:

“Ik, geloove God den heere almagtig, zijnder gebenedijde moeder, en alle Godslieve Heiligen te Eern, de oude Catolijke Roomsch Religie met lijf en Ziel, goed en bloed die voor te staan ende te Beschermen, onzen genadigen Koning als Hertog van Brabant, ende zijn recht eerste erfgenaam en de nakomelingen ende mijne medeschutters Goed en Getrouwelijk te Zijn, zoo helpt mij God ende den Heiligen Anthonius en Sebastianus, en Alle Gods lieve Heiligen.”