Koningschieten van de Udenhoutse Gilden

Het Koningschieten van de Udenhoutse Gilden
Op maandag 30 augustus, dat is Kermismaandag, zullen de leden van de Udenhoutse Gilden: Sint Joris en Sint Antonius – Sint Sebastiaan gaan strijden om de Koningstitels van hun gilde. Momenteel zijn Johan Vriens en Christiaan Weijtmans de gildekoningen. Normaal is het een driejaarlijks festijn, maar door Corona hebben we het 1 jaar moeten uitstellen. Het schieten vindt plaats op het ‘Schutsheike’ gelegen aan de Kreitenmolenstraat (in de nabijheid van de Berkhoek). Al vroeg in de morgen zullen de leden worden gewekt met trom en vendel, zodat ze op tijd zijn voor de gildemis van 9.00 u. in de St. Lambertuskerk. Na deze gildemis zal er op het kerkplein een vendelgroet worden gegeven waarna de gilden in optocht naar het ‘Schutsheike’ gaan. Daar aangekomen zal men eerst driemaal linksom rond de schutsboom lopen – volgens historisch gebruik om de geesten te verjagen – waarna de loting voor het schieten zal plaatsvinden. Rond de klok van 11.30 u. zal het schieten beginnen. De pastoor zal eerst 3x schieten, daarna de burgemeester en als laatste de oud-koning. Hierna zal er geschoten worden om de koningstitel door de leden die graag koning willen worden. Diegene die de laatste houtsnipper naar beneden schiet mag zich koning noemen van het betreffende gilde. Als beide gilden hebben geschoten worden ter plaatse de nieuwe koningen geïnstalleerd. Daarna gaan de gilden weer terug naar het dorp waar de nieuwe koningen worden voorgesteld aan de wereldlijke en kerkelijke overheid. Vervolgens gaan de gilden naar hun eigen gildehuis om de dag verder feestelijk af te sluiten.

Udenhoutsevlag

Op 6 oktober 1972 begon de procedure voor vaststelling van een eigen gemeentevlag. Oorspronkelijk dacht men aan de kleuren geel en blauw zoals het wapen. Maar toen bleek dat diverse omliggende gemeenten reeds een vlag hadden waarin die kleuren de boventoon voerden, is hiervan afgezien. Blauw werd vervangen door groen, verwijzend naar de natuur. Aan de broekzijde werden de banen geel en groen versierd met de blauwe leeuw van het gemeentewapen en de kleuren van de beide plaatselijke schuttersgilden St.-Antonius en St.-Sebastiaan (groenrood) en St.-Joris (geelrood).

Het ontwerp heeft men voorgelegd aan de Hoge Raad van Adel en de Stichting voor Banistiek. Na enkele kleine wijzigingen heeft de gemeenteraad de vlag vastgesteld op 7 juni 1973. De vlag is voor het eerst gebruikt in september 1973.

 

Leugen vogel schieten

Ter voorbereiding van het Koningschieten wordt, in overleg met het zustergilde Sint Joris, een leugenvogel (onechte vogel) op de schutsboom van het Schutsweike (een bijzondere lokatie aan de kreitenmolenstraat) geplaatst. De leugenvogel Hij wordt op de zaterdag vier weken voor het Koningschieten geplaatst en twee dagen later, op de maandagochtend vanaf een half uur na zonsopgang geschoten. De volgorde van het schieten wordt bepaald door de volgorde waarop de gildebroeders en gildezusters aankomen.
Het gilde dat de leugenvogel schiet, biedt die aan de kastelein van het eigen gildehuis aan. Het andere trakteert, de eerstvolgende zaterdag, alle gildebroeders en gildezusters van beide gilden die hebben mee geschoten op een rondje bier in het gildehuis van de winnaar.
Als de leugenvogel is gevallen, wordt de schutsboom gestreken en wordt er voor de daarop volgende vier weken een berkentak op geplaatst om aan te geven dat binnenkort koning wordt geschoten.